Toàn cảnh Diễn đàn CREF 2017

Cùng tham dự Diễn đàn có lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; nhiều chuyên gia kinh tế trong nước; các thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ và nhóm tư vấn vùng duyên hải miền Trung; và hơn 400 lãnh đạo các tập đoàn kinh tế, nhà đầu tư, doanh nghiệp khu vực duyên hải miền Trung và cả nước.

Tiếp nối thành công của Diễn đàn Kinh tế miền Trung lần thứ nhất vào năm 2014, Diễn đàn lần này đề cập và bàn thảo 3 chuyên đề chính gồm: Giải pháp tháo gỡ rào cản về cơ chế, chính sách tạo đột phá phát triển vùng duyên hải miền Trung; Giải pháp tạo sự phát triển hài hòa giữa kinh tế địa phương và liên kết phát triển vùng duyên hải miền Trung bền vững; và Phát triển kinh tế tư nhân - động lực phát triển kinh tế miền trung bền vững.

Không thể phát triển khi không gian kinh tế bị chia cắt

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đặt vấn đề, trước hết  cần có nhận thức, tư duy  phù hợp về việc phát triển kinh tế vùng và liên kết vùng. Phó Thủ tướng nhận định, không thể phát triển nền kinh tế Việt Nam theo cơ cấu 63 tỉnh thành đều giống nhau, cũng như không thể phát triển một nền kinh tế khi không gian kinh tế bị chia cắt bởi địa giới hành chính như hiện nay. Đây chính là lý do của sự cần thiết phát triển kinh tế vùng, phát triển vùng và cơ chế vùng.

Cùng với đó, theo Phó Thủ tướng, cần nhận thức về động lực của vấn đề liên kết, mà rõ ràng, đầu tiên là lợi ích về kinh tế. Khi tham gia liên kết vùng, tiềm năng và lợi thế so sánh của từng địa phương phải được tôn trọng và phát huy, không chỉ vì lợi ích của mỗi địa phương mà còn vì lợi ích chung của vùng, của quốc gia. Trên cơ sở đó, vấn đề phân bổ nguồn lực và phân chia lợi ích của các địa phương trong cơ chế liên kết vùng sẽ được xác định phù hợp; đồng thời, những mục tiêu, yêu cầu của Chính phủ đối với từng địa phương cũng theo đó được điều chỉnh một cách hợp lý hơn. Bởi theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, có một thực tế hiện nay là các địa phương phải nỗ lực đạt những chỉ tiêu tăng trưởng đề ra bằng cách kêu gọi đầu tư, thu hút mọi nguồn lực có thể, chứ chưa tập trung phân chia lĩnh vực thế mạnh của từng địa phương, vì vậy làm giảm hiệu quả của liên kết vùng.

Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị về cơ cấu lại thu chi ngân sách yêu cầu phải điều chỉnh dần cơ chế xây dựng, quyết định dự toán ngân sách nhà nước theo quan điểm phát triển vùng và theo cơ sở dữ liệu về kinh tế - xã hội của từng địa phương. “Có những địa phương tăng trưởng rất nhanh, nhưng cũng có địa phương chỉ tăng trưởng ở mức độ khiêm tốn, vì được giao nhiệm vụ ví dụ như là hậu cần cho một tỉnh có tính chất trọng điểm trong vùng, thì không thể tăng trưởng kinh tế nhanh được. Do đó khi phân bổ về ngân sách hay phân bổ nguồn lực phải nhìn tổng thể cả vùng, sau đó mới đến địa phương. Phân bổ ngân sách hiện nay thuần túy theo từng tỉnh, nên không trách nhiều chuyên gia nói chúng ta có 63 nền kinh tế của 63 tỉnh. Đây là điểm mấu chốt về mặt tư duy và nhận thức”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Vì vậy, theo Phó Thủ tướng, cần phải có một thể chế kinh tế vùng phù hợp, trong đó, vùng động lực phải có các thể chế tương ứng và nổi trội nhằm phát huy tính đầu tàu và sự lan tỏa rộng hơn; đối với các vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, cần cơ chế để những địa phương trong vùng có cơ hội rút ngắn khoảng cách phát triển; đồng thời, xây dựng một số vùng hay còn gọi là đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt để thử nghiệm những thể chế cần thiết và tạo ra sự tăng trưởng có tính chất lan tỏa cho vùng cũng như cho cả nước.

Miền Trung là trọng điểm của trọng điểm về phát triển kinh tế biển

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo Diễn đàn CREF 2017

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của Ban Chỉ đạo điều phối liên kết vùng duyên hải miền Trung cùng những kết quả đã đạt được trong 3 năm qua kể từ sau Diễn đàn lần thứ nhất. Theo Phó Thủ tướng, nội lực tự vươn lên của miền Trung là rất lớn, và duy nhất cả nước chỉ có miền Trung mới làm được điều đó. Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng đề nghị, Ban Chỉ đạo tiếp tục nhận thức, đánh giá tiềm năng, lợi thế và những cơ hội, thách thức của miền Trung trong tình hình mới, khi cả nước đang chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế, cũng như trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Đánh giá về tiềm năng phát triển của vùng, Phó Thủ tướng cho rằng, vùng duyên hải miền Trung nằm trên trục giao thông chính Bắc Nam có ý nghĩa chiến lược, với đầy đủ đường bộ, đường sắt và đường hàng không, tuy nhiên đây lại là vùng đất dài và hẹp; do đó, nếu không tận dụng kết nối tuyến Bắc Nam với tuyến Đông Tây thì sẽ có nhiều bất lợi, không gian phát triển rất hạn chế. Theo Phó Thủ tướng, miền Trung cũng là nơi tập trung nhất về thế mạnh kinh tế biển, “nếu như nói kinh tế biển là trọng điểm của cả nước, thì miền Trung là trọng điểm của trọng điểm”, Phó Thủ tướng nhận định.

Dựa vào tiềm năng và lợi thế so sánh của cả vùng, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ ra rằng, miền Trung chính là vùng trọng điểm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của cả nước. Phó Thủ tướng cho biết, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm miền Trung được Thủ tướng phê duyệt 2014 nêu rõ quan điểm, phát triển kinh tế miền Trung phải phù hợp với chiến lược biển Việt Nam, định hướng đến năm 2030 tiếp tục là khu vực phát triển năng động với tốc độ nhanh và bền vững, là vùng có cảnh quan môi trường tốt, là trung tâm du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng chất lượng cao của cả nước và khu vực Đông Nam Á.

Để làm được điều này, theo Phó Thủ tướng, yếu tố quan trọng nhất của phát triển kinh tế vùng và liên kết vùng là phải xây dựng được quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội của vùng. Theo đó, Nhà nước, bằng nguồn lực đầu tư công và các nguồn lực khác của xã hội, tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là kết cầu hạ tầng giao thông. Trên cơ sở đó, xã hội, mà ở đây là doanh nghiệp, sẽ phát triển các chuỗi giá trị, các chuỗi sản phẩm; trong đó, kinh tế tư nhân được xem là động lực của phát triển. Phó Thủ tướng cũng cho rằng, một yếu tố không kém phần quan trọng đối với sự hiệu quả và phát triển của kinh tế vùng đó là thể chế điều phối kinh tế vùng. “Chúng ta không có chính quyền cấp vùng, nhưng liên kết vùng, liên kết các địa phương của một vùng, và giữa vùng này với vùng khác là vấn đề tất yếu và hết sức quan trọng”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ một lần nữa khẳng định, phát triển kinh tế vùng và tăng cường liên kết vùng có vai trò hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Việc tăng cường liên kết giữa các địa phương trong vùng, giữa các vùng với nhau sẽ góp phần phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương, tạo không gian phát triển thống nhất trong vùng và cả nước.

Cổng Thông tin điện tử thành phố